Özlem YURTÇU KARABULUT, Ömer HASAR / İSTANBUL, ÜRTİKER yani halk ortasındaki ismiyle kurdeşen, bilhassa 6 haftadan uzun müddet devam edip kronikleştiğinde, hastaları canından bezdirebiliyor. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dermotoloji Anabilim Kısmı’ndan Prof. Dr. Zekayi Kutlubay, kronik kurdeşen cinsleri içinde en enteresan olanın Dermografik ürtiker olduğunu kaydederek, hastanın alışveriş poşetini taşırken bile cildinin kabarabildiğini belirtti. Prof. Dr. Kutlubay, hastaların ezbere kortizon içeren kremler ya da iğneler kullanmasının tehlikelerine de işaret etti.
Yaz mevsiminin gelmesiyle kol ve bacak bölgeleri daha çok açıkta kalıyor ve bu da kurdeşen hastalarının cildini daha savunmasız hale geliyor. Halk ortasında kurdeşen olarak bilinen ürtiker, 1,5 aydan daha fazla sürdüğünde kronik olarak isimlendiriliyor. Pek çok ürtiker çeşidi olduğunu söyleyen İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa-Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zekayi Kutlubay, bunlar içinde hastanın günlük hayatını en olumsuz etkileyen cinslerin başında dermografik ürtikerin geldiğini söyledi. Dermografik ürtikerde hasta, alışveriş poşetlerini taşırken bile mekanik sürtünme nedeniyle avuç içleri kabarabiliyor. Prof. Dr. Kutlubay, bu hastaların ağda, epilasyon üzere süreçlere de giremediğini ve hayat kalitesini bozduğu için hastaları kendi kendilerine deva aramaya ittiğini de anlatarak kıymetli bilgiler verdi.
“HASTALARI EN ÇOK BEZDİREN TÜR”
Ürtikerin saçın içinden, ayak tabanına kadar bedenin her yerini etkileyebildiğini belirten Prof. Dr. Kutlubay, “Küçük küçük kabarıklıklardan tutun da 5-10 santimetreye varan çapta büyük ödemler meydana getirebilen, çok kaşıntılı, hayat kalitesini olumsuz tarafta etkileyen dermatolojik bir hastalık. Atopik yapı, alerjik bir cilt yapısının olması, temas eden şeylerin tesiri (yünlü giysiler vb) bunu tetikleyebiliyor. Ürtikerin bir ekip cinsleri var. Bunlardan birine spontan ürtiker diyoruz ki bu da akut ve kronik olarak ikiye ayrılıyor. 6 haftadan daha kısa sürerse akut, daha uzun sürerse kronik ürtiker olarak tanımlıyoruz. Bir de fizikî ürtiker dediğimiz bir kurdeşen kümesi var. Bunda da sıcak ürtikeri, güneş ürtikeri, basınç ürtikeri, su (akuajenik) ürtiker ve dermografik ürtiker dediğimiz bir ekip alt kümeler var. Bunların hepsi hastayı olumsuz istikamette etkiliyor, ömür kalitesini bozuyor fakat ancak dermografik ürtikerin tesiri bu manada çok daha fazla” dedi.
“SIKI BİR GİYSİ BİLE YETİYOR”
Dermografik ürtikerde kişinin derisine bir cisim temas ettiğinde o bölgede temasa, travmaya bağlı deri içinde birtakım unsurların deşarj olarak kabarma ve kızarıklık meydana geldiğini vurgulayan Prof. Dr. Kutlubay, “Hem de kaşıntı eşlik eder. O denli ki çizildikten 1-2 dakika sonra çabucak temas biçiminin birebiri deride kabarıklık olarak ortaya çıkar ve kaşınır, kızarır, hastayı canından bezdirir. Bu kaşıntı ve kızarıklıklar yalnızca travma yani çizilme etkilemiyor dermografizmi. Bununla bir arada basınç ürtikerinde olduğu üzere, örneğin bir yük taşıdığınızda (pazar poşeti gibi) ya da sıkı bir giyside bile birebir şey olabiliyor. Poşet taşımaya bağlı hastanın avuç içinde kabarmalar meydana gelebiliyor. ya da örneğin deride bir kuruluk varsa ve yünlü bir giysi giyildiyse onun yaptığı kaşıntıya bağlı olarak da tırnaklanan yerde karşımıza çıkabiliyor. Sürtünme, tahriş üzere şeyler de bunu tetikleyebiliyor. Örneğin bilhassa hanımlar, ağda vb yaptırdığında bunu başlatabiliyor. Bunlar olağan çeken için dert. Hastayı hayatından bezdiriyor ve hastaları değişik devalar aramaya itebiliyor.” diye konuştu.
“YAZ SICAKLARI TETİKLİYOR”
Yazın sıcakların artmasıyla bir arada bu şekil dermografik ürtiker üzere hastalıkların görülme sıklığının da arttığına işaret eden Prof. Dr. Kutlubay, “Kol ve bacaklar daha açıkta kalıyor. Böcek ısırığı, travma, tahriş, çalının bitkinin sürtünmesi vb üzere nedenlerle dermografizm basitçe ortaya çıkıyor. Hastalar çamur maskeleriyle, diş macunuyla tedavi etmeye kalkıyorlar. Bilmedikleri bir grup kremleri kullanıyorlar, deriyi daha da tahriş edebiliyor bunlar. Hatta hastalığı daha çok tetikleyebiliyor. Kortizona çok başvuruyor hastalarımız. Kortizonlu kremler ya da haplara, iğnelere başvuruyorlar kendi başlarına. Çok kısa bir müddet rahatlama sağlasa da uzun müddet kortizon kullanıldığında hem beden hormon istikrarı bozulabiliyor, endokrinolojik sorunlar ortaya çıkabiliyor ya da deride incelme, kılcal damarların genişlemesi üzere bir kadro yan tesirler karşımıza çıkabiliyor. Halbuki bizim de tedavilerimizde tercih ettiğimiz, üniversite hastanelerinde kullanılan raporla verdiğimiz birtakım iğnelerimiz var, kortizon içermiyor bunlar. Gerekirse hastaya ayda bir uygulayarak rahatlatıyor hatta büsbütün tedavi de ediyoruz.” sözlerini kullandı.
“KEMER KULLANIRKEN BİLE ZORLANIYORUM”
Okul öncesi öğretmeni Ayşe Genişel (30), ergenliğinden beri alerjik bir yapıya sahip olduğunu, fakat son birkaç aydır bu ürtikerle boğuştuğunu söyleyerek, “Kızarıklıklar beni rahatsız etmeye başladı. Son birkaç aydır da ağır olarak yaşıyorum. Sıkı bir kıyafet giydiğimde, kemer bile etkiliyor, dar pantolon giyemiyorum. En ufak bir darbe aldığında cildimde ağır kızarıklık başlıyor. Uzun bir mühlet de geçmiyor. Hatta bir kuaföre gidip yüz bölgemde rastgele bir epilasyon süreci yaptırmam gerektiğinde bir saatten fazla beklemem gerekiyor. Hayat kalitemi hayli düşürüyor maalesef” dedi.
