İZMİR Bakırçay Üniversitesi’nden Prof. Dr. Şermin Tağıl, Akdeniz‘de yüzey suyunun şu anda ortalamanın 3 santigrat derece üzerinde olduğunu belirterek, “Akdeniz alarm veriyor, deniz suyu tehlike boyutunda sıcaklığa ulaştı” dedi.
Deniz suyu sıcaklıkları geçen yıldan beri ortalamanın üzerinde seyrediyor. Geçen yıl ağustos ayında 20,98 dereceye çıkarak rekor kıran deniz yüzey sıcaklığı, bu yılın şubat ayında 21,06 derece ile yeni bir rekor kırdı. Deniz yüzeyindeki sıcaklıkların artışı, havanın çok ısınmasından nem ölçüsündeki artışlara, toprağın kurumasından yangın risklerinin artmasına kadar birçok aksiliğe neden olabiliyor.
İzmir Bakırçay Üniversitesi Coğrafya Kısmı Lideri Prof. Dr. Şermin Tağıl, deniz suyu sıcaklıklarının geçen yılın ağustos ayından beri arttığını lisana getirerek, “Deniz suyu sıcaklıklarının şimdiye kadar gözlenen en yüksek sıcaklıklara ulaştığını görüyoruz. 2023 yılı ağustos ayında rekor kırdığını söylemiştik, rekorunu şubat ayında da kırdı. Şubat ayından beri geçen yılki düzeyine düşmedi. 1980’den beri okyanus suları ısınmaya devam ediyor. Akdeniz sularının sıcaklığı, içinde bulunduğumuz günlerde ortalamanın 3 santigrat derece üzerinde. Akdeniz, Ege, Doğu Karadeniz, Karadeniz sularında sıcaklık anomalilerini gözlemlemekteyiz” dedi.
‘ÇEVREMİZDEKİ DENİZLER OLAĞANDAN 2,5-3 SANTİGRAT DERECE SICAK’
Okyanuslardaki sıcaklıkların birtakım hava olaylarıyla alakalı olduğunu tabir eden Prof. Dr. Tağıl, “Geçtiğimiz yıl güçlü bir El Nino yaşanmaktaydı. Artık yaz ortasında yahut sonunda kestirimler bizi La Nina olayının gerçekleşeceğini gösteriyor. Bunu pasifikteki soğumada görüyoruz. Bu Akdeniz suları üzerine de tesirli olacak. Etrafımızdaki denizler olağandan 2,5-3 santigrat derece sıcak. Geçmişten günümüze deniz yüzey sıcaklıkları artış eğiliminde. Doğu Akdeniz, Akdeniz alarm veriyor, deniz suyu tehlike boyutunda sıcaklığa ulaştı. Bunun birçok tesirini görüyoruz. En kıymetli tesirlerinden biri güneyli, Afrika kökenli sıcak havanın kuzeye hakikat sokulmasını kolaylaştırıyor. Bunu da mayıs sonundan beri ülkemizde görmekteyiz. Bu denizdeki sıcak hava dalgası olağanın üzerinde kara sıcaklıklarına neden oldu” diye konuştu.
Prof. Dr. Tağıl, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Doğu Akdeniz yüzey sularının çok ısınması yalnızca güneyli havanın girişine neden olmuyor. Tıpkı vakitte basınç sistemlerinde değişime neden oluyor. Deniz ısı dalgasının uzun sürmesi kuru kuzeyli rüzgarların da gelmesine neden oluyor. Bu da ülkemizde sıcaklıkları ve kuraklığı daha da artırıyor.”
‘SICAKLIĞININ ARTMASI DENİZ CANLILARINI TEHDİT EDİYOR’
Deniz sıcaklığının artmasının deniz canlılarını tehdit ettiğine dikkati çeken Prof. Dr. Tağıl, “Aşırı asitlenen okyanuslar, canlılar üzerinde olumsuz tesirlere neden olmaktadır. Akdeniz’in ısınması Kızıl denizden gelen istilacı çeşitlerin kuzeye yayılmasına ve karbonu dengeleyen deniz çayırlarının yok olmasına neden olmaktadır. Bu da denizlerin karbon tutma yeteneğini azaltmakta ve ısınmanın şiddetini artırmakta” dedi.
‘DOĞU AKDENİZ’İN ISINMASI KURAKLIK KOŞULLARININ ARTMASINA NEDEN OLACAK’
Sıcak denizlerin havanın da ısınmasına neden olduğu için nem ölçüsünü artırdığını belirten Prof. Dr. Tağıl, “Bu da yaz aylarında da yağışlı koşulların oluşmasına neden olmaktadır. Bu yağış kuralları bazen fırtına boyutuna ulaşabilmekte. Geçen yıl çok ısınan deniz sularına bağlı olarak denizlerde ‘Daniel’ dediğimiz fırtınayla karşılaşıldı. Birçok ülke bundan can çekişti. Bu yıl da buna benzeyen olayları bekleyebiliriz. Alışılmış tek başına deniz suyunun ısınması değil ancak çok sıcaklık farkı, anomalisi bunu tetikleyebilir” diye konuştu.
Mevcut kaidelerde hiçbir değişiklik olmazsa Akdeniz’de sıcaklıkların artmaya devam edeceğini belirten Prof. Dr. Tağıl, bu durumdan en çok Karadeniz ve Doğu Akdeniz’in etkileneceğini söyledi. Doğu Akdeniz’in tropikal koşullara bürünebileceğini aktaran Prof. Dr. Tağıl, “Doğu Akdeniz’in ısınması kuraklık kurallarının artmasına neden olacak” dedi.
‘YÜZEYİN SÜRATLE KURAKLAŞMASI, BATI ANADOLU’DA YANGIN MÜMKÜNLÜĞÜNÜ ARTIRIYOR’
Deniz sıcaklıklarındaki artışın günlük yaşama tesirlerine de değinen Prof. Dr. Tağıl, “Sıcak deniz suları nem ölçüsünü artırmakta. Bu da sağanaklara neden olabilmekte. Ancak bu yıl Doğu Akdeniz’deki ısınma, güneyli, kuru, hatta Afrika tozlarının yüklü olduğu güneyli havanın kuzeye hakikat sokulmasına neden oldu. Bu da ülkemizde tozla ilgili birçok sıkıntıya, havada toz oranın artmasına neden oldu. Yüzeyin süratle kuraklaşması, Batı Anadolu’da yangın mümkünlüğünü artırıyor” diye konuştu.
