UNESCO Dünya Miras Süreksiz Listesi’nde yer alan dünyanın en eski yerleşim bölgelerinden Harran Ören Yeri’ndeki Ulu Cami, sona eren onarım ve hafriyat çalışmalarının akabinde ziyaretçilerini ağırlamaya hazırlanıyor.
Harran Üniversitesi Arkeoloji Kısmı ve Harran Ören Yeri Hafriyat Lideri Prof. Dr. Mehmet Önal, AA muhabirine, Kültür ve Turizm Bakanlığının finansmanı, Şanlıurfa Müze Müdürlüğü koordinasyonunda Türk Tarih Kurumu, Şanlıurfa Valiliği, Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi, Harran Üniversitesi ve Harran Kaymakamlığı takviyesiyle ören yerindeki hafriyat ve onarım çalışmalarının yıl uzunluğu devam ettiğini hatırlattı.
Harran Ulu Cami’nin milattan sonra 744-750’de Emeviler periyodunda Halife ikinci Mervan tarafından yapıldığını aktaran Önal, caminin yaklaşık 800 yıl evvel Moğol istilası sırasında yağmalanarak yıkıldığını belirtti.
Önal, bu istilaya karşın Harran Ulu Cami’nin doğu cephesi, mihrabı, şadırvanı ve minaresinin büyük kısmının ayakta kaldığını söz etti.
Harran’ın Emeviler devrinde başşehir olarak kullanıldığını ve bu nedenle buraya halifelik seviyesinde devasa bir caminin yapıldığını aktaran Önal, bu caminin bir benzerinin ise Şam Emevi Mescidi olduğunu söyledi.
” Türkiye‘nin en çok kapılı camisidir”
Önal, Harran Ulu Cami’nin Türkiye’nin en eski anıtsal mescidi olma özelliğinde bulunduğunu anlatarak, “4 sahınlı (avlu), kırma çatılı, 25 tane kapısı mevcuttur, Türkiye’mizin en çok kapılı mescididir. Yeniden sanat tarihi uzmanlarının tabiriyle Türkiye’mizin en güçlü taş süslemeli mescididir. Bitkisel, geometrik ve rumi desenli taşları süslemeli olarak yapılmış biçimde Harran Ulu Cami.” dedi.
“Harran Ulu Cami’nin hafriyatı ve onarım çalışmaları tamamlandı. Ziyaretçi yolu düzenlendi, bilgi levhaları hazırlandı ve yerine konuldu. Yalnızca kurdeleyi kesip ziyaretçilerin içeri alınması ve Harran Ulu Cami’nin görkemi ve güçlü taş süslemeli mimarisinin ziyaretçilerle buluşturulması planlanıyor. 15-20 gün içerisinde Kültür ve Turizm Bakanlığımız ve Şanlıurfa Valiliğimiz tarafından ziyarete açılışı gerçekleştirilecektir.”
Mehmet Önal, camiyi gezen ziyaretçilerin doğu duvarlarını, nal formundaki kapısını, sekizgen dinlenme şadırvanını, namaz kılınan yerleri, güçlü taş süslemeleri, hazine odasına ilişkin kalıntıları, sütunlar, kare kesitli minare üzere bir çok yapıtı yerinde görme imkanı bulacaklarını aktararak, ziyaretçilerin öz çekim yapabilmeleri için de iki kısımda rumi desenli mimari modüller ve konsüllerden alan oluşturduklarını söyledi.
Bölgenin birinci defa ziyaretçilere açılacağını aktaran Önal, “Ziyaretçiler şu ana kadar Harran Ulu Cami’sini daima uzaktan, Harran Höyük’ten seyretmekte lakin hafriyat tamamlandığı için onarım çalışmaları, seyahat yolları bittiği için artık caminin içerisine girip camiyi içinden mimarisiyle ve bezemeleriyle, süslemeleriyle birlikte görecek ve ecdat yadigarı kalıntıları göreceklerdir.” dedi.
