İSO araştırmasına nazaran, üst üste 3 yıllık gerilemeyle 2022’de yüzde 0,36’ya düşen AR-GE harcamalarının üretimden satışlara oranı, 2023’te yüzde 0,48 ile son 3 yılın en yüksek seviyesine yükseldi.
2022’de 16,3 milyar lira olan AR-GE harcamaları, 2023’te yüzde 87,5 artış göstererek 30,6 milyar lira olarak gerçekleşti.
Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2023 Araştırması’nda en yüksek AR-GE harcaması gerçekleştiren 3 dal bir evvelki yıla nazaran değişmeyerek, sırasıyla motorlu kara taşıtları, elektrikli teçhizat ve bilgisayar-elektronik kesimleri oldu. Bu kesimlerin tüm AR-GE harcamalarındaki hissesi yüzde 66,3’ten yüzde 71,8’e çıktı.
Araştırmaya nazaran, AR-GE faaliyetlerini değerli ölçüde artırdığı gözlemlenen otomotiv bölümü, 2023’te de İSO 500’ün toplam AR-GE harcamalarında yaşanan artışta belirleyici rol oynadı.
AR-GE YAPAN KURULUŞ SAYISI 265’E ULAŞTI
Araştırmaya nazaran, AR-GE yapan kuruluş sayısında da gözle görülür bir artış gözlemlendi. Buna nazaran, 2022’de 260 kuruluşla son 5 yılın en düşük düzeyine gerileyen bu sayı, 2023’te tekrar artarak 265’e yükseldi.
Söz konusu 265 kuruluşun sektörel dağılımına bakıldığında ise besin eserlerinin imalatı 39 firmayla 2022’de olduğu üzere tekrar en üst sırada yer alırken, bu bölümü 37 firma ile motorlu kara taşıtları ve 26’şar firma ile ana metal sanayii ve kimyasal eserler takip etti.
Böylece kelam konusu dört bölüm toplam 128 firmayla AR-GE yapan firmaların yaklaşık yarısını oluşturdu.
YÜKSEK TEKNOLOJİ YOĞUNLUKLU KESİMLERİN YARATILAN KATMA BEDELDEKİ HİSSESİ BİRİNCİ KERE YÜZDE 7’Yİ GEÇTİ
Teknoloji alanında yaratılan katma bedele de değinilen araştırmada, 2023’te yaratılan katma bedel içerisinde en yüksek hissesi yüzde 33,9 ile orta-düşük teknolojik yoğunluklu dallar alırken, bu oran 2022’ye nazaran 3,8 puanlık düşüş yaşadı.
Aynı devirde düşük teknoloji yoğunluklu endüstrilerin hissesi yüzde 0,2 azalarak yüzde 28,7 oldu. Orta-yüksek teknolojili endüstriler kümesinin hissesi 3,1 puanlık artışla yüzde 30,3’ye yükselirken, yüksek teknoloji yoğunluklu endüstriler kümesinin hissesinin ise 0,9 puanlık artışla yüzde 7,1’e yükseldiği görüldü.
İSO 500 sonuçlarına nazaran, ölçüm yapılan son 11 yıllık periyoda bakıldığında, yüksek teknoloji yoğunluklu kesimlerin hissesi 2023’te birinci sefer yüzde 7’yi geçerek mevcut data setinin en yüksek düzeyine ulaştı.
Araştırmaya nazaran, orta-yüksek ve yüksek teknoloji yoğunluklu kesimlerde yer alan firmaların kıymetten aldıkları toplam hissede 2022’ye nazaran 4 puanlık güçlü bir artışla 2023’te rekor düzey olan yüzde 37,4’e yükseldi.
