Kuzey Kore, Rusya ile imzalanan Kapsamlı Stratejik İştirak Muahedesi çerçevesinde tarafların mümkün bir savaş halinde birbirlerine “gecikmeksizin” askeri ve öbür yardımları sağlama konusunda mutabık kaldığını açıkladı. Mutabakatın ayrıyeten uzay, biyoloji, barışçıl nükleer güç, yapay zeka, bilişim dahil birçok alanda değişim ve işbirliğini kapsadığı kaydedildi.
Kuzey Kore lideri Kim Jong-Un ile Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin görüşmesinin yankıları sürerken Pyongyang’dan ikili ortasında imzalanan Kapsamlı Stratejik Paydaşlık Muahedesine dair açıklama geldi.
Tarafların olası bir atak halinde birbirlerine gecikmeksizin askeri yardım sağlama konusunda mutabık kaldığı belirtilirken, Birleşmiş Milletler (BM) Muahedesinin 51. hususunun “BM üyesi ülkelerin kendilerine karşı silahlı bir atak düzenlenmesi halinde kişisel ve kolektif legal müdafaa hakkına sahip olduğunu öngördüğü” hatırlatıldı. Putin ve Kim tarafından imzalanan muahedede “İki taraftan biri, tek bir ülkeden yahut birkaç ülkeden gelen silahlı akın nedeniyle savaşa girerse öbür taraf BM Muahedesinin 51. hususu ile Kuzey Kore ve Rusya Federasyonu kanunları uyarınca elindeki tüm imkanları seferber ederek gecikmeksizin askeri ve başka yardımları sağlayacaktır” sözlerinin yer aldığı kaydedildi. Mutabakatın ayrıyeten taraflara birbirlerinin çıkarlarını ihlal eden üçüncü ülkelerle işbirliği yapmama kaidesi getirdiği belirtildi.
ANLAŞMANIN HEDEFİ KALICI ORTAKLIK
Amacı “uluslararası hukuk unsurlarına dayalı kalıcı bir paydaşlık geliştirmek” olan mutabakat çerçevesinde tarafların “küresel stratejik istikrarı ve yeni adil ve eşit bir milletlerarası düzeni” kurmak üzere işbirliğini güçlendireceği tabir edilirken, muahede metninde “İki taraf, savaşın önlenmesi ve bölgesel ve global barış ve güvenliğin sağlanması için savunma kabiliyetlerini güçlendirmeye yönelik düzenekler geliştirecektir” tabirlerinin yer aldığı belirtildi.
Savunma dışında birçok farklı alanda işbirliği öngören muahedede şu hususlar yer aldı:
– Taraflar, karşılıklı ticaret hacmini artırmak, gümrük ve mali hizmetler üzere alanlarda ekonomik işbirliği için uygun kuralları oluşturmak ve 28 Kasım 1996 tarihinde kabul edilen Yatırımların Teşviki ve Korunmasına Ait Hükümetlerarası Muahedeye uygun olarak karşılıklı yatırımları teşvik etmek ve korumak için efor gösterecektir
– Taraflar, Kuzey Kore ve Rusya Federasyonu’nun özel yahut özgür ekonomik bölgelerine ve bu bölgelerde çalışan kuruluşlara dayanak sağlayacaktır
– Taraflar uzay, biyoloji, barışçıl nükleer güç, yapay zeka, bilişim alanları dahil olmak üzere bilim ve teknoloji alanlarında değişim ve işbirliğini geliştirecek ve ortak araştırmaları proaktif olarak kolaylaştıracaktır
– Taraflar, kapsamlı ikili alakaların geliştirilmesinin kıymeti doğrultusunda karşılıklı ilgi alanlarında işbirliğini ve kalkınmayı destekleyecektir
– Taraflar, Kuzey Kore ve Rusya Federasyonu ortasında direkt bağlar kurulması için elverişli kurallar kuracak ve iş forumu, seminer, stant ve ticaret fuarı üzere bölgeler ortası ortak etkinlikler düzenleyerek ekonomik ve yatırım potansiyellerinin karşılıklı olarak anlaşılmasını teşvik edecektir
– Taraflar tarım, eğitim, halk sıhhati, spor, kültür, turizm üzere alanlarda değişim ve işbirliğini artıracak ve etraf muhafaza, doğal afetlerin önlenmesi ve sonuçlarının ortadan kaldırılması alanlarında birbirleriyle işbirliği yapacaktır
– Taraflar ülke dışı nitelik taşıyan yaptırımlar da dahil olmak üzere tek taraflı mecburî yaptırımların uygulanmasına karşı çıkacak ve bu çeşit yaptırımların uygulanmasını BM kuralları ve milletlerarası hukuk ve düzenlemelere ters yasadışı önlemler olarak kabul edecektir
– Rastgele bir üçüncü ülkenin taraflardan birine karşı tek taraflı zarurî yaptırımlar uygulaması halinde, iki taraf da yaptırımların dolaylı tesirlerini ortadan kaldırmak yahut en aza indirmek için pratik uğraş gösterecektir
– Taraflar milletlerarası terörizm, radikalizm, çok uluslu organize kabahatler, insan ticareti, rehin alma, yasadışı göç, yasadışı para deveranı, kabahat yoluyla elde edilen gelirin aklanması, terörizmin finansmanı, kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanı, sivil havacılık ve deniz seyrüseferinin güvenliğini tehdit eden yasadışı aksiyonlar ve malların, uyuşturucu bileşenlerinin, silahların, kültürel ve tarihi kalıntıların yasadışı sirkülasyonu üzere tehditlerle uğraşta birbirleriyle işbirliği yapacaktır
– Taraflar bilgi güvenliği alanında birbirleriyle işbirliği yapacak ve ilgili yasal ve normatif temelin geliştirilmesi ve kurumlar ortasındaki diyaloğun derinleştirilmesi üzere yollarla ikili işbirliğini güçlendirmeye çalışacaktır
– Taraflar, bu mutabakatın ve bu mutabakatta belirtilmeyen alanlara ait öbür mutabakatların uygulanması için etkin olarak işbirliği yapacaktır
24 YIL ORTADAN SONRA BİRİNCİ ZİYARET
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 24 yıl ortanın akabinde birinci kere ziyaret ettiği Kuzey Kore’de ülke lideri Kim Jong-Un ile bir ortaya gelmiş, ikilinin karşılıklı işbirliğini yeni bir boyuta taşımak üzere Kapsamlı Stratejik İştirak Muahedesi imzaladığı açıklanmıştı. Putin, ayrıntıları merak konusu olan mutabakat ile ilgili yaptığı birinci açıklamada, “Bugün imzalanan kapsamlı iştirak mutabakatı, öteki konuların yanı sıra taraflardan birine yönelik dış taarruz durumunda karşılıklı yardımlaşmayı da içeriyor” sözlerini kullanmıştı. Pyongyang’ın olası askeri riskler karşısında kendini savunma hakkı olduğunu belirten Putin, “Rusya bugün imzalanan mutabakat uyarınca Kuzey Kore ile askeri-teknik işbirliğini göz arkası etmemektedir” demişti.
