Oxford Üniversitesi Reuters Enstitüsü, 2024 Dijital Haber Raporu’nu yayınladı.
Rapora nazaran dünyada her 10 şahıstan yaklaşık 4’ü (yüzde 39) haberlerden uzak durduğunu söylüyor. Bu oran 2017’de yüzde 29’du.
Raporun müellifleri, Ukrayna ve Orta Doğu’daki savaşların, insanların haberden uzak durmak istemesine katkıda bulunduğunu söylüyor.
Raporda vurgulanan bir öteki nokta da, haberden kaçınma seviyesinin rekor derecede yüksek düzeye ulaşması.
Seçimler genel ilgiyi artırsa da eğilim aşağı yönlü
Bu yılki rapor için YouGov araştırma şirketi 47 ülkede 94 bin 943 yetişkinle görüştü.
Görüşmeler, dünya çapında milyarlarca kişinin ulusal ve bölgesel seçimler için sandık başına gittiği bir devirde yapıldı.
Rapor için yapılan araştırmada, ABD dahil birkaç ülkede seçimlerin haberlere ilgiyi artırdığı fakat genel eğilimin aşağı istikametli olmaya devam ettiği tespit edildi.
Dünya çapında yapılan araştırmaya katılanların yüzde 46’sı, haber takibiyle çok ya da çok derecede ilgili olduklarını söyledi.
2017’de bu oran yüzde 63’tü.
Oxford Üniversitesi Reuters Enstitüsü’nün 2024 Dijital Haber Raporu’na nazaran, bayanların ve gençlerin, etraftaki haber yoğunluğundan ötürü kendilerini yorgun hissetme olasılıkları daha fazla.
Rapor için yapılan araştırma, haberlere inancın yüzde 40 oranında sabit kaldığını, lakin koronavirüs pandemisinin en yüksek olduğu periyoda kıyasla bu oranın yüzde 4 oranında azaldığını gösterdi.
TikTok kimi ülkelerde, X’i geçti
Oxford Üniversitesi Reuters Enstitüsü’nün 2024 Dijital Haber Raporu’nda, son 10 yılda TV ve yazılı basın üzere klasik haber kaynaklarının izleyici kitlesinin keskin biçimde düştüğü, gençlerin haberleri internet yahut toplumsal medya aracılığıyla almayı tercih ettiği belirtildi.
YouTube ve WhatsApp birçokları için kıymetli haber kaynakları olmaya devam ediyor.
TikTok da yükselişte ve İngiltere’nin de ortalarında bulunduğu birtakım ülkelerde birinci kere X’i (eski ismiyle Twitter) geride bıraktı. İngiltere’de 18-24 yaş arasındakilerin yüzde 23’ü, haber takibi için TikTok’u kullanıyor.
Raporda, bu değişimlere bağlı olarak görüntünün, bilhassa genç kümeler için internette daha kıymetli bir haber kaynağı haline geldiği, en çok ilgi çekenlerin kısa haber görüntüleri olduğu kaydedildi.
Yapay zekaya kuşku artıyor
Raporun baş muharrirlerinden Nic Newman’a nazaran tüketiciler, kullanımı kolay olduğu ve çok çeşitli alanda ilgi cazip içerik sunduğu için görüntüyü benimsiyor. Lakin birçok klasik haber merkezinin kökleri hala yazılı metin temelli bir kültüre dayandığı için bu haber merkezleri, kıssa anlatımlarını yeni tekniklere uyarlamakta zorlanıyor.
Raporda belirtilen bir başka nokta da, yayıncılar için haber podcastinin parlak bir nokta olduğu.
Ancak podcast hala genelde öncelikle güzel eğitimli izleyicilerin ilgisini çeken “azınlık etkinliği” olarak nitelendiriliyor.
Raporda, yapay zekanın bilhassa siyaset yahut savaş üzere önemli hususlarda habercilikte nasıl kullanılabileceği konusunda kamuoyunda yaygın kuşku olduğu da vurgulanıyor ve şu tespite yer veriliyor:
Yapay zekanın deşifre ve çeviri üzere perde ardı misyonlarda, gazetecilerin yerine geçmek yerine desteklenmesinde kullanılması daha fazla rahatlık sağlıyor.
Türkiye’de durum ne?
Türkiye’de haberler daha çok online takip ediliyor. Haber kaynağı olarak internetin kullanım oranı yüzde 70. Bu sayıya toplumsal medya platformları da dahil.
Televizyon yüzde 56, toplumsal medya yüzde 45, yazılı basın ise yüzde 19 ile son sırada yer alıyor.
Türkiye’de en tanınan toplumsal medya platformları sırasıyla Youtube (Yüzde 60), Instagram (Yüzde 59) Whatsapp (Yüzde 62), Facebook (Yüzde 45), X (Yüzde 29), Tiktok (Yüzde 20)
Bu platformların haber için kullanım oranı ise Youtube (Yüzde 38), Instagram (Yüzde 38) Whatsapp (Yüzde 29), Facebook (Yüzde 27), X (Yüzde 22), Tiktok (Yüzde 10)
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
