Her taşının altından tarih fışkıran İstanbul’da, ecdadın en kıymetli emanetlerinden biri de Topkapı Sarayı.
Her yıl binlerce yerli ve yabancı turisti ağırlayan sarayda yeni alanlar ziyarete açılıyor.
Milli Saraylar Başkanlığı’na bağlı Topkapı Sarayı’nın Harem kısmında bulunan Cariyeler Taşlığı ve Cariyeler Hamamı ile Kuşhane Mutfağı, tamamlanan onarım çalışmalarının akabinde birinci kere ziyarete açıldı.
Ziyarete açılan yeni alanlarda, Ulusal Saraylar Koleksiyonlarında yer alan objeler ve silikon heykeller kullanılarak canlandırmalar yapıldı. Ziyarete birinci kez açılan bu alanlarda ayrıyeten 120 eser sergilendi.
120 yapıtla birlikte ziyarete açıldı
Milli Saraylar Topkapı Sarayı Daire Başkanı İlhan Kocaman, restorasyonu devam eden alanlar olduğunu belirterek, ‘’Topkapı Sarayı’nın onarımları tamamlanan kısımlarını süratli bir formda ziyaretçilerle buluşturmayı hedefliyoruz. Bu doğrultuda haremde bilhassa Cariyeler Taşlığı olarak bilinen kısımda bayan efendiler dairelerinin cariyeler koğuşunun ve cariyeler hamamının olduğu kısımda restorasyonlarımız devam etmektedir.
Cariyeler hamamının onarımlarını tamamladık ve buranın da kimi hamam yapıtlarını hamamda kullanılan yapıtları orada sergileyerek, yaklaşık 120 yapıtı de içerisinde sergileyerek ziyaretçilerimizle buluşturduk. Birebir biçimde yeniden Mabeyn Yolu olarak ve devamı olan Altınyol’da da Kuşhane Mutfağı tefrişini tamamladık.” dedi.
Hedef tüm sarayı ziyarete açmak
Kocaman, mutfağın tarihteki kullanım alanına değinerek, “Kuşhane Mutfağı padişahın özel mutfağıdır. Sarayda yol bir yerde mutfakta yalnızca bir yerde yemek pişirilir. Sarayın aşikâr kısımlarında sunumlara hazırlanır. Padişahın sofrası da Kuşhane Mutfağı dediğimiz mutfakta sunumu hazırlanır.
Orada hazırlanarak padişaha yahut gece muhtaçlık halinde sunulmak üzere bir mutfak oluşturulmuştur. Biz 2019 yılında Topkapı Sarayı’nın onarımlarına başladık. Kısımların bilhassa gerek harem olsun gerekse üçüncü avludaki kısımlar olsun bunların onarımlarını devir dönem tamamladık.
Üçüncü avluda bulunan seferli koğuşu, hazine, hazine koğuşu ve kutsal emanetlerin geçen yıl haremde de tekrar Karaağalar olsun, padişah daireler olsun onların da onarımları tamamlanmak üzere. Yakın vakitte da ziyaretçilerimizle oraları buluşturacağız. Ulusal Saraylar olarak bizim maksadımız, sarayın her yerini ziyaretçilere açabilmek.
Ancak yapıların statik özellikleri ve yapıların giriş, çıkışları ve merdiven özelliklerinden ötürü belirli kısımlar ziyarete zorlanmakta. Bu nedenden ötürü tahminen kapalı kalacaktır. Lakin onun ötesinde ziyarete açılabilecek kısımlar ve ziyaretçinin girebileceği halde akışın olabileceği haldeki bütün yerleri süratli bir halde ziyaretçilerimizle buluşturmak istiyoruz.” dedi
“Yaşayanların statülerine nazaran yerler belirlenmiştir”
Sarayda cariyelerin pozisyonu ve günlük yaşantıları hakkında bilgi veren Kocaman, “Malum 400 yıllık, 500 yıllık bir yapı olmasından ötürü da buranın elbette ki belirli zorlukları var. Bir de buralar saray -harem hayatının yaşandığı yer olmasından ötürü da saraydaki yaşayanların statülerine nazaran yerler belirlenmiştir.
Bazı yerler örneğin Valide Sultan’ın, Hanım sultanların, şehzadelerin ve padişah kızlarının ilişkin olan kısımlar biraz daha ferah geniş olurken, hizmet erbabı olarak bildiğimiz cariyelerin yerleri daha dar ve günümüze nazaran daha kullanışlıdır.
Ondan ötürü bu kısımların seviyesi biraz daha güç olmakta. Cariyelerin hayat alanları çoklukla o taşlığın etrafındaki alanlardır. Orada hizmetlerini yürütürler, orada yatarlar. Çocuk yaşta oraya gelirler. Burada evvel bir eğitim alırlar, bu eğitimden geçen cariyelerin kimileri gözdeler olarak seçilir. Daha sonra ikbal olur ve padişaha bayan efendi olurlar.
Çocukken verildikleri için bunlardan valide sultan da olan oluyor. Kimileri da daha sonradan aldıkları eğitim doğrultusunda paşalarla öteki devlet yöneticileriyle evlendirilerek saraydan çıkarlar, kimileri ise sarayda kalırlar.
Bunlar hizmet erbabı olurlar. Bu hizmet erbabları hayatlarını sarayda geçirir ve hastalanmaları halinde tekrar taşlığın altında onlara has Cariyeler Hastanesi yapılmıştır.’’ diye konuştu.
Haber Kaynağı: Demirören Haber Ajansı (DHA)
