Kişisel Verileri Koruma Kurumu ( KVKK ) Lideri Faruk Bilir, Şahsî Dataların Korunması Kanunu’nda yapılan değişikliklerin Avrupa Birliği müktesebatına ahenk ve milletlerarası platformlarda benimsenen yeni yaklaşımlara adaptasyon sağlanması ile yeni muhtaçlıklar doğrultusunda gerçekleştirildiğini bildirdi.
Bilir, Şahsî Bilgilerin Korunması Kanunu’nda yapılan düzenlemeler ve mevzuyla ilgili hazırlanan yönetmelik ile getirilen değişikliklere ait AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
Kanunda yapılan değişikliklerde başta Avrupa Birliği müktesebatına ahenk sağlanmasının amaçlandığını aktaran Bilir, öte yandan uygulamada ortaya çıkan muhtaçlıklar ile gelişen teknolojinin getirdiği yenilikler, milletlerarası platformlarda benimsenen yeni yaklaşımlara adaptasyon sağlanması üzere konuların da göz önünde bulundurulduğunu belirtti.
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hazırlanırken, ferdî bilgilerin korunmasında Avrupa ülkeleri ortasında uygulama birliğini sağlayan Avrupa Birliği Bilgi Muhafaza Direktifi’nin temel alındığını kaydeden Bilir, “Bizim kanunumuzun yürürlüğe girmesinden 2 yıl sonra 2018’de, kelam konusu direktif yürürlükten kaldırıldı, kısa ismiyle GDPR olarak anılan ve ferdî bilgilerin korunması bakımından daha kapsamlı düzenlemeler içeren Avrupa Birliği Genel Data Muhafaza Tüzüğü devreye alındı.” bilgisini paylaştı.
Bilir, 1 Haziran’da yürürlüğe giren değişikliklere ait şunları söyledi:
“Avrupa Birliği müktesebatına ahenk sağlanması, gelişen teknolojinin getirdiği yeniliklere ve milletlerarası platformlarda benimsenen yeni yaklaşımlara adaptasyon sağlanması ve uygulamada ortaya çıkan gereksinimler sonucunda özel nitelikli ferdî bilgilerin işlenme koşullarını, yurt dışına bilgi transferini ve ferdî bilgilerin korunmasına ait kabahatleri düzenleyen ilgili unsurlarda kıymetli değişiklikler yapıldı. Kelam konusu değişiklikler 12 Mart 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı, 1 Haziran 2024 tarihinde ise yürürlüğe girdi.”
“Özel nitelikli bilgiler korunmaya devam ediyor”
Kvkk Başkanı Bilir, özel nitelikli ferdî dataların, kanunun 6. unsurunda “kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi fikri, felsefi inancı, dini, mezhebi yahut öteki inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sıhhati, cinsel hayatı, ceza mahkumiyeti ve güvenlik önlemleriyle ilgili bilgileri ile biyometrik ve genetik verileri” olarak sayıldığını anımsattı.
Yeni düzenlemede özel nitelikli datalara rastgele bir ekleme ya da çıkarma yapılmadığı bilgisini paylaşan Bilir, “Özel nitelikli bilgiler evvelki düzenlemede olduğu üzere yeni düzenlemede de korunmaya devam ediyor. Özel nitelikli şahsî bilgilerin işlenmesinin genel kural olarak yasak olduğuna ait karar korunuyor. Bununla birlikte özel nitelikli dataların işlenmesinde KVKK tarafından belirlenen ek önlemlerin alınması kuralı devam ediyor.” diye konuştu.
“Buradaki en değerli yenilik, özel nitelikli bilgiler ortasındaki ayrımın kaldırılmış olması ve bu datalar için yeni data sürece kurallarının getirilmiş olmasıdır.” tabirlerini kullanan Bilir, şöyle devam etti:
“Örneğin, yeni sürece koşullarından birine nazaran rastgele bir sebeple şuur kaybından dolayı isteğini açıklayamayacak durumda olan bireylerin, hayatının yahut vücut bütünlüğünün korunması maksadına mahsus olarak kan kümesi ve geçirdiği hastalıkları üzere özel nitelikli şahsî bilgileri işlenebilecek. Şahsî bilgilerin korunması insan için temel bir gereksinim. Ama gereken durumlarda ferdî dataların işlenmesi ve aktarılması da insan için bir muhtaçlık haline gelebiliyor.”
“Yurt dışına bilgi aktarılması bakımından yeni bir sistem getirildi”
Faruk Bilir, Ferdî Dataların Korunması Kanunu’nun yurt dışına şahsî data transferini düzenleyen 9. maddesinin, Avrupa Birliği Genel Bilgi Müdafaa Tüzüğü’nün temel alınarak değiştirildiğini bildirdi.
Değişiklik yapılırken teknoloji ve dijitalleşme ile şekillenen bilgi odaklı süreçlerin meydana getirdiği ihtiyaçların dikkate alındığını belirten Bilir, verisi işlenen bireylerin haklarını da koruyacak formda, yurt dışına data aktarılması bakımından yeni bir sistem getirildiğini söyledi.
Yeni sisteme nazaran kanunun 5. ve 6. unsurlarında yer alan sürece kurallarından birinin varlığı halinde birinci olarak “yeterlilik kararının bulunup bulunmadığına” bakılacağını aktaran Bilir, “Yeterlilik kararı, kanun kapsamında KVKK tarafından veriliyor. Yeterlilik kararı bir ülke hakkında verilebileceği üzere, milletlerarası kuruluş yahut ülke içerisindeki bölümler hakkında da verilebiliyor.” tabirlerini kullandı.
Faruk Bilir, yeterlilik kararının bulunmaması durumunda ise ikinci adım olarak yeniden kanunun 5. ve 6. hususlarında yer alan sürece kaidelerinden birinin var olması kaydıyla, kanunda düzenlenmiş uygun teminatlardan birinin sağlanması kaidesi arandığını bildirdi.
Yeterlilik kararının bulunmaması ve uygun teminatlardan rastgele birinin sağlanamaması durumunda ise istisnai transfer hallerinden birinin varlığının aranacağını belirten Bilir, “İstisnai transfer hallerinden birinin varlığı halinde birkaç sefere mahsus olmak üzere yurt dışına ferdî bilgi aktarabilecek.” dedi.
KVKK Başkanı Bilir, yeni düzenlemeyle bilgi işleyenlere de yurt dışına transfer yapabilme imkanı getirildiğini bildirdi.
Söz konusu düzenlemelere ait yönetmelik çıkarılması ismine çalışmaların tamamlandığını aktaran Bilir, kanunda yapılan değişikliklerin 1 Haziran’da yürürlüğe girdiğini anımsatarak, değişiklikten evvelki açık istek ile yurt dışına data transferinin 1 Eylül’e kadar uygulanmaya devam edeceğini belirtti.
KVKK’nin cezalarına karşı yönetim mahkemelerinde dava açılabilecek
Faruk Bilir, kanunda yapılan değişiklikle, KVKK tarafından verilen idari para cezalarına karşı yönetim mahkemelerinde dava açılabilmesinin sağlandığını, sulh ceza hakimliklerine müracaat yolunun kaldırıldığını kaydetti.
