Proteinlerin sağlıklı bir formda fonksiyonunu yerine getirmesi ömrün sürdürülmesi için kritik değere sahiptir. Proteinler birebir vakitte genetik bilgiyi taşıyan DNA tarafından kodlanırlar ve hücreler tarafından sentezlenirler. Hayati kıymete sahip proteinlerin özelliklerini ve hangi besinlerde daha çok protein olduğunu merak ediyorsanız haberimizi okumaya devam edebilirsiniz!
PROTEİN NEDİR?
Latincede ‘yaşayan varlıklar için elzem azotlu öğe’ manasına gelen proteinler, canlıların hayati fonksiyonlarını yerine getiren organik moleküllerdir. Amino asitlerin zincir halinde birbirine bağlanmasıyla oluşan bu organik bileşikler, uzun zincirler halinde yüzlerce yahut binlerce amino asit içerir. 20 farklı amino asit çeşidi proteinlerin yapısını oluşturur ve bu amino asit dizisi, her proteinin eşsiz 3 boyutlu yapısını ve fonksiyonunu belirler. Amino asitler, DNA’nın üç nükleotit kombinasyonları tarafından kodlanır. Proteinler, canlı hücrelerde yaşamsal faaliyetleri gerçekleştiren büyük ve karmaşık moleküllerdir.
PROTEİN BEDENDE NE İŞE FAYDA?
İnsan bedeni, her biri muhakkak bir fonksiyonu olan binlerce farklı proteinden oluşur. Bu proteinler, enzimler, hormonlar ve bağışıklık hücreleri üzere faal proteinlerin yanı sıra hücre ve dokuların yapısal bileşenlerini oluşturur. Proteinler daima olarak onarılır ve yenilenir; bu süreç protein sentezi olarak isimlendirilir ve daima bir amino asit kaynağına muhtaçlık duyar. Bedenin amino asit talebini karşılamak için dışarıdan protein alınması gereklidir. Bilhassa çocukluk, ergenlik, hamilelik ve emzirme periyotlarında hücre ve doku büyümesi için protein kıymetlidir.
Proteinler, metabolik tepkileri katalize etmek, DNA replikasyonu, uyaranlara reaksiyon vermek, hücrelere yapı kazandırmak ve molekülleri taşımak üzere çeşitli misyonlar üstlenir. Ayrıyeten, hücre içi kimyasal yansımaların suratını artıran, savunma, depolama, taşıma, hücresel haberleşme, hareket ve yapısal dayanak sağlayan protein kümeleri da vardır.
PROTEİN ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Proteinler üç çeşittir:
Basit proteinler
Bileşik (konjuge) proteinler
Türev proteinler
HANGİ BESİNLERDE PROTEİN BULUNUR?
Proteinler, hayvansal ve bitkisel kaynaklı olmak üzere iki ana kaynaktan gelir.
Hayvansal Proteinler
Süt ve peynir altı suyu
Yumurta
Sığır eti
Tavuk
Bitkisel Proteinler
Soya
Bezelye
Esmer pirinç
Nohut
PROTEİN BEDELİ YÜKSEK BESİNLER TABLOSU!
Hayvansal Proteinler (100 gramında)
Yağsız dana eti: 36 gram
Peynir: 32 gram
Ton balığı: 26 gram
Tavuk eti: 18,3 gram
Yumurta: 13 gram
Somon balığı: 26 gram
Yoğurt: 6 gram
Süt: 6 gram
Bitkisel Proteinler (100 gramında)
Bezelye: 5,4 gram
Kinoa: 14 gram
Fasulye: 8 gram
Ispanak (pişmiş): 3 gram
Mısır: 3,3 gram
Brokoli: 2,8 gram
Brüksel lahanası: 2,6 gram
Kuşkonmaz: 2,4 gram
Chia tohumu: 17 gram
Karabuğday: 12,3 gram
EN ÇOK PROTEİN İÇEREN BESİNLER NELERDİR?
En yeterli ve kaliteli protein kaynakları ortasında anne sütü ve yumurta başı çeker. Ayrıyeten kırmızı et, tavuk ve hindi eti, deniz eserleri, süt, bezelye, chia tohumu, mercimek, keten tohumu, badem, fındık, soya, peynir, kabak çekirdeği üzere besinler de protein açısından zengindir. Düşük kaliteli proteinler ise buğday, arpa, yulaf ve pirinç üzere tahıllarda bulunur.
KAHVALTIDA PROTEİN İÇEREN YİYECEKLER!
Günün erken saatlerde yapılacak kahvaltıda protein almak için uygun ölçüde yumurta ve peynir tüketmek hoş bir başlangıca taban hazırlayacaktır.
PROTEİN TÜKETİRKEN AMAN DİKKAT!
Fazla protein tüketimi, idrarla kalsiyum atımını artırarak böbreklerde taş oluşum riskini yükseltebilir. Ayrıyeten bedende harcanmayan protein böbrek ve karaciğere olumsuz tesirler yaparak organların erken yaşlanmasına ve fonksiyonlarının bozulmasına neden olabilir. Çok protein alımı, gut hastalığı üzere sıhhat meselelerine da yol açabilir.
YAŞ VE CİNSİYETE GÜNLÜK PROTEİN İHTİYACI
Genç erkekler için: 45 gram
Yetişkin erkekler için: 58-63 gram
Genç bayanlar için: 46 gram
Yetişkin bayanlar için: 44-50 gram
